Zwermen

In de maanden mei, juni en soms ook juli kunnen bijenvolken een zogenaamde zwerm vormen. Dat gebeurt als een nieuwe koningin wordt geboren. Ongeveer de helft van het volk gaat er dan vandoor (zwermt uit) met de oude koningin. Voordat ze vertrekken zuigen ze zich vol met nectar uit de raten waardoor ze een dag of drie voortkunnen.
 

Ze gaan op weg naar naar een nieuw onderkomen. Dat doen ze door vanuit een tijdelijke plek op onderzoek te gaan bijvoorbeeld aan een boomtak, een dakrand of onder een autospiegel. Ze blijven daar een paar uur tot soms een paar dagen hangen, totdat een nieuw huis is gevonden. Als dat niet op tijd gebeurt zal het volk sterven. Tijdens zo'n tussenstop gaan een aantal bijen de omgeving verkennen op zoek naar een goed onderkomen. Aan het enthousiasme van terugkerende verkenners kan het volk herkennen welke lokatie het meest geschikt is. Dat kan bijvoorbeeld een mooie holle boom zijn, een spouwmuur, schoorsteen, of een lege kast ergens bij een imker.

Zo’n zwerm is niet gevaarlijk. De bijen zijn niet van plan te steken, ze zijn alleen op doorreis. Eigenlijk zijn ze door de forse voedsel inname zelfs wat aan de suffige kant waardoor er minder sprake is van defensief gedrag.

 

Imkers helpen de bijen een handje door de zwerm te vangen (scheppen) en ze een onderkomen te bieden.
Nadat de grote tros met bijen "geschept" is met een korf, emmer of zak zal de imker de bijen overdoen in een kast of korf die dichtbij de plek geplaatst wordt waar de tros gehangen heeft. Er zijn immers heel wat bijen die tijdens het scheppen los komen van de tros en rond gaan vliegen en er zijn ook altijd nog verkennerbijen onderweg. Die wil je dan graag ook meenemen want als het ze niet lukt om zich bij een ander volk in te bedelen zijn ze ten dode opgeschreven. 
Als de koningin mee de kast in is kan je dat direct zien. Andere bijen zullen buiten de geplaatste kast of korf gaan zorgen dat haar feromonen verspreid worden zodat de andere bijen naar binnen gelokt worden. De beweging die bijen daarbij maken noemen we "schertselen". Met de kont omhoog en flink wapperend met de vleugels wordt een luchtstroom veroorzaakt waarin de feromonen verspreid worden. Het is altijd een indrukwekkende gebeurtenis als zo'n groep met bijen de kast in marcheert.
In het filmpje van een collega imker hieronder is dat goed te zien.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

In het filmpje bovenin de banner schep ik een zwerm op bijna 8 meter hoogte uit een boom midden boven de straat.

Gelukkig was de brandweer van Beverwijk bereid om te helpen de hoogte te overbruggen. Een toeschouwer zette het hele gebeuren op film. Dit volk heeft een mooi plekje gekregen in de Top Bar Hive.